Шу билан бирга, 2023 йил февраль ойида аҳоли ва тадбиркорликнинг кутилмалари кескин пасайиб, 15 фоизга, март ойида эса мос равишда 14,4 ва 14,1 фоизга қисқарди.
Агар январь ойида инфляцияни 9−12% ва 21−25% даражасида бўлишини кутган респондентлар сони деярли бир хил бўлган бўлса, март ойида улар ўртасидаги фарқ 3,5 баравар даражага кўтарилди.
Тадбиркорлик субъектлари, аҳолидан фарқли ўлароқ, инфляциянинг асосий омили бу валюта курсининг ўзгариши — 44 фоиз (март ойида — 50 фоиз), ёқилғи-энергетика ресурслари нархининг — 38 фоиз (33 фоиз), иш ҳақини ошириш — 21 фоиз (34 фоиз) деб ҳисоблайди.
Одамларнинг келажакдаги инфляция ҳақидаги тахминлари унинг траэкториясига таъсир қилиши мумкин — бу иқтисодиётда умумий қабул қилинган факт, шунинг учун марказий банклар пул-кредит сиёсати бўйича қарорлар қабул қилишда инфляция кутилмаларига катта эътибор беради. Агар бизнес ва аҳолининг инфляцион кутилмалари юқори бўлса, унда биринчиси (бизнес) нархларни катта эҳтимол билан оширади, иккинчиси (аҳоли) ойликлар оширилишини талаб қилади.
Нархлар ва иш ҳақининг ошиши, ўз навбатида, инфляцияни ошириши мумкин ва инфляция ўсиб бораётганини кўриб, корхоналар нархларда инфляциянинг кутилаётган тезлашишига таъсир қилади, аҳоли эса иш ҳақини мос равишда индексация қилишни талаб қилади.
Бироқ, агар одамлар инфляциянинг кескин ўсишини вақтинчалик деб ҳисобласа, узоқ муддатли инфляция кутилмалари ўсмаслиги мумкин — мазкур инфляция кутилмаларининг мустаҳкамланиши марказий банк сиёсатига бўлган ишончга асосланади. Қачонки, тадбиркорлар ва аҳоли пул-кредит сиёсати инфляцияни мақсадли даражага қайтаришига ишонч ҳосил қилса, улар келажакда нархларнинг кўтарилишидан камроқ ташвишланадилар.
Муштарий О.
Манба: https://www.gazeta.uz/uz/2023/04/11/inflation/
«Ўзбекистон МЭТ» АЖ Ахборот хизмати
