2024 йил 4–5 июнь кунлари Ўзбекистон Республикаси Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси ҳамда Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (ИҲТТ) OECD томонидан ташкиллаштирилган “Courtyard by Marriott” меҳмонхонасида халқаро тадбир ўтказилди.

Мазкур тадбирда ИҲТТнинг хусусийлаштириш бўйича йўриқномаси ҳамда Австрия, Венгрия, Финляндия, Словения, Цингапурнинг тажрибаларига асосланган тавсиялар тақдимоти ўтказилди. Тадбирда ҳукумат вакиллари, бизнес, фуқаролик жамияти, халқаро ташкилотлар ва илмий доиралар вакиллари иштирок этди.

ТАДБИРДАН КЎЗЛАНГАН МАҚСАД: Ўзбекистонда давлат корхоналари бир қатор иқтисодиёт тармоқларида, жумладан, тоғ-кон саноати, энергетика, ишлаб чиқариш, телекоммуникация, транспорт ва қишлоқ хўжалигида устунлик қилади ва бу нафақат ички шароитга, балки Ўзбекистоннинг халқаро рақобатбардошлигига ҳам таъсир қилади.

Ҳукуматнинг муҳим роли ва ҳукуматнинг ушбу корхоналарни назорат қилиш ва бошқаришда ўйнаши мумкин бўлган роли соғлом рақобатни рағбатлантириш, миллий иқтисодиётда хусусий секторнинг кенгроқ иштирокини қўллаб-қувватлаш ва тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб қилиш қобилиятига муҳим таъсир кўрсатди.

Ҳаракатлар ҳамжамиятининг навбатдаги давра суҳбатида OECD аудиторияни давлат мулкини профессионал бошқариш, хусусийлаштириш ва давлат корхоналарини корпоратив бошқариш соҳасидаги халқаро стандартлар ва илғор тажрибалар билан таништирди ҳамда Ўзбекистонда ҳозирда қўлланилаётган амалиётларни ўрганди.

Қўмита ИҲТТ билан биргаликда илғор хорижий тажрибадан келиб чиқиб рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш сиёсатини ҳамда қонунчилигини такомиллаштиришга қаратилган “Ўзбекистон Республикаси рақобат қонунчилиги ҳамда сиёсатига кириш” мавзусида суҳбат тингланди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 6 июлдаги “Рақобат муҳитини янада ривожлантириш ва иқтисодиётдаги давлат иштирокини қисқартириш бўйича қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6019-сон ҳамда 2023 йил 6 июлдаги “Маъмурий ислоҳотлар доирасида рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасида давлат бошқарувини самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-108-сон фармонларига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитасига рақобат ривожлантириш, истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва реклама бозорини тартибга солиш соҳаларида халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш ҳамда мустаҳкамлаш, халқаро шартномалар тайёрлаш, тузиш ва бажариш ҳақида таклифлар тақдим этиш вазифалари белгиланган.

Қўмита Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти (ИҲТТ) билан ҳамкорликда 2021 йил 25 ноябрь санасида старт берилган “Рақобатбардошликни таъминлашнинг адолатли бозор шартлари” лойиҳаси доирасида салмоқли ишлар амалга ошириб келинмоқда.

Ўз навбатида, ҳозирги кунга қадар ушбу лойиҳани самарали ҳамда юқори савияда амалга оширишда Қўмитанинг бир қатор масъул ходимларидан иборат ишчи гуруҳ ҳамда Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилотининг (ИҲТТ) рақобат соҳасидаги халқаро экспертларидан ташкил топган гуруҳ билан биргаликда тизимли иш олиб борилмоқда.

Мазкур лойиҳанинг асосий мақсади – Ўзбекистон Республикасининг рақобат соҳасидаги иқтисодий сиёсатни таҳлил қилган ҳолда ҳукумат ва тегишли давлат ташкилотларига амалдаги сиёсатни халқаро илғор тажрибаларга мувофиқ такомиллаштириш бўйича асосланган таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.

2017 йилдан буён Ўзбекистон ҳукумати бозорларни очиш ва хусусий секторнинг мамлакат иқтисодиётини ривожлантиришга қўшган ҳиссасини оширишга қаратилган ислоҳотлар дастурини амалга оширмоқда. Бироқ, рақобат муҳитининг ҳолати кўп нарсани орзу қилади. Хусусан, Иқтисодий ҳамкорлик ва ҳамкорлик ташкилотининг “Марказий Осиёда бизнес учун ҳуқуқий муҳитни яхшилаш” ҳисоботида қайд этилганидек, иқтисодиётда аниқ қоидаларнинг йўқлиги ва ҳукуматнинг ҳаддан ташқари кўп иштирок этиши — давлат корхоналарига фойда келтирадиган адолатсиз бозор шароитларига олиб келади. Шунга кўра, Ўзбекистон Иқтисодий ҳамкорлик ва ҳамкорлик ташкилоти билан биргаликда уч йиллик лойиҳани амалга оширишга киришди. Унинг якуний мақсади Ўзбекистонда умумэътироф этилган қоидаларга риоя қилишни рағбатлантириш, яхши хулқ-атворни рағбатлантириш ва жамиятни ривожлантириш учун ҳамкорликдаги ҳамкорлик ҳамжамиятини яратишни қўллаб-қувватлашдан иборат.

Ўзбекистон бозорининг барча иштирокчилари учун тенг шарт-шароитлар:

• Лойиҳанинг биринчи компоненти ҳуқуқий базани, институтларни ва лойиҳани амалга ошириш салоҳиятини баҳолаш орқали рақобат режимини ўрнатишни қўллаб-қувватлашга қаратилган бўлиб, сўнгра OECDнинг махсус тавсияларини ҳукумат амалга оширишини қўллаб-қувватлаш бўйича салоҳиятни ошириш тадбирлари;
• Иккинчи устун OECD ҳукуматлари, бизнес ва фуқаролик жамияти ўртасида хабардорликни ошириш учун Ҳаракатлар Ҳамжамиятининг мунтазам давра суҳбатлари орқали бозор қоидаларини бозорнинг барча иштирокчилари ўртасида янада самаралироқ жорий этиш ва давлат корхоналари фаолиятини янада самаралироқ тартибга солиш йўлларини аниқлашга қаратилган рақобатбардошликни ошириш учун коррупцияга қарши кураш, ҳалоллик ва адолатли рақобат соҳасидаги стандартлар ҳамда илғор тажрибалар.

Лойиҳа Siemens Integrity Initiative томонидан қўллаб-қувватланади ва молиялаштирилади ва Адриатик минтақасида рақобатбардошлик учун илгари ўтказилган ярмарка бозорлари ташаббуси натижаларига асосланади.

✍️ Нигора Абдуллаева, «Ўзбекистон миллиий электр тармоқлари» акциядорлик жамияти Мувофиқлик тизими (комплаенс) хизмати бошлиғи

«Ўзбекистон МЭТ» АЖ Ахборот хизмати

https://t.me/uzmetaxborotxizmati